مهمترین دوره تحصیلی (مدرسه غیرانتفاعی روشنان) در تمام نظامهای آموزش و پرورش جهان ، دوره ابتدایی است، زیرا شکلگیری شخصیت و رشد همهجانبه فرد در این دوره، بیشتر انجام میشود. دوره ابتدایی، در رشد مفاهیم و معانی اموری که کودک در زندگی روزمره با آنها مواجه است، نقش مهمی برعهده دارد این دوره تداوم بخش تکوین شناختی، زیستی و اجتماعی کودک، که در خانواده پیریزی شده است. همچنین دورهای است که در آن فرصت و موقعیت مناسبی برای تحصیل، تربیت و یادگیری شیوه ارتباط صحیح با دیگران برای کودک فراهم میگردد و استعدادهای هر کودک بتدریج شکوفا میشود. در اعلامیه حقوق بشر آمده است: هرکس حق دارد از آموزش و پرورش بهره مند شد.
آموزش و پرورش لااقل تا حدودی که مربوط به تعلیمات دوره ابتدایی و اساسی است باید رایگان باشد. همچنین آموزش و پرورش اجباری است آموزش حرفهای باید عمومیت پیدا کند و آموزش عالی باید با شرایط عادی و کامل در دسترس قرار گیرد، تا همه بنابر استعداد خود از آن بهرهمند شوند. از آنجا که شرط ورود به دورههای تحصیلی بعدی دوره ابتدایی است، سرمایهگذاری برای این دوره و توجه به بهبود کمی و کیفی آن، زمینه را برای توفیق دانشآموزان در دورههای تحصیلی بعد فراهم کرده و آفت تحصیلی و تربیتی آنان را در این دوره کاهش میدهد.
برنامه درسی دوره ابتدایی
یکی از ارکان مهم تعلیم و تربیت برنامهریزی درسی است. بدون برنامهریزی، در هیچ دورهای نمیتوان کاری را انجام داد. فرایند تحصیلی در هر دوره تحصیلی با عوامل مختلفی ارتباط دارد. نقش معلم ، ارتباط متقابل دانشآموزان ، وسایل کمک آموزشی، فضای یادگیری ، تواناییهای یادگیرنده و محتوای برنامهدرسی از جمله عواملی هستند که هرکدام بهگونهای خاص در یادگیرنده موثرند.
برنامه درسی مجموعه قواعد و ضوابطی است که به مجموعه عناصر مرتبط با یادگیری منطق و سازمان میدهد. در آموزش و پرورش دوره ابتدایی برای دانشآموزان باید تعلیمات شایستهای جهت زندگی اثربخش آنها درنظر گرفته شود. از اینرو باید برنامههای این دوره با توجه به اصول ذیل تهیه و اجرا شود:
- با مراحل آموزش و پرورش این دوره هماهنگ باشد.
- با مراحل رشد کودکان این دوره هماهنگ باشد.
- با مدت تحصیل تناسب داشته باشد.
- با پیشرفت علوم و فنون هماهنگی داشته باشد.
- با امکانات اجرائی قابل حصول هماهنگی داشته باشد.
- بهگونهای تنظیم شود که علایق کودکان را به خود جلب کند.
- با روشهای آموزشی این دوره هماهنگ باشد.
- متناسب با نیازهای زندگی کودک و جامعه باشد.
- بین محتوای مواد درسی هر پایه و نیز بین محتوای هر درس در پایههای مختلف، ارتباط منطقی برقرار باشد .
